27.2.2023
Na području rada RC Kosovska Mitrovica usevi ozime pšenice i ječma, u zavisnosti od lokaliteta i roka setve, nalaze se u različitim fazama razvoja. Pšenica ulazi u fazu bokorenja vidljivo prvo sekundarno stablo, a usevi ozimog ječma 2 do 5 stabla vidljivo (BBCH 21-25).
Vizuelnim pregledom ozime pšenice uočeno je prisustvo lisnih vaši (Aphididae) na do 5% biljaka.
Na vrhovima gornjih listova je uočeno žućenje usled zadržavanja vode i niskih temperatura. Prisustvo simptoma biljnih bolesti u usevime ozime pšenice nije uočeno.
Vizuelnim pregledom ozimog ječma registrovano je prisustvo simptoma mrezaste pegavosti lista ječma (Pyrenophora teres) na do 20% biljaka.
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice i ječma prisustvo aktivnih rupa od glodara poljskog miša (Apodemus sylvaticus) i poljske voluharice (Microtus arvalis) nije uočeno.
RC Kosovska Mitrovica nastavlja sa praćenjem zdravstenog stanja ozimih useva. 31.1.2023
Na području rada RC Kosovska Mitrovica usevi ozime pšenice i ječma se, u zavisnosti od vremena setve, nalaze u različitim fazama razvoja. Usevi ječma se nalaze u fazi bokorenja od 2 do 4 sekundarna stabla razvijeno, a usevi pšenice ulaze u fazu bokorenja (BBCH 20-24).
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice registrovano je prisustvo lisnih vaši (Aphididae) na do 4 % biljaka. Prisustvo simptoma biljnih bolesti u usevima ozime pšenice za sada nije uočeno.
Vizuelnim pregledom useva ozimog ječma registrovano je prisustvo simptoma mrežaste pegavosti ječma (Pyrenophora teres) na do 30 %biljaka. Takođe, na biljkama su registrovana oštećenja donjih listova ječma u vidu žućenja usled prizemnih mrazeva i dnevnih kolebanja temperatura.
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice i ječma nije uočeno prisustvo aktivnih rupa od poljske voluharice (Microtus arvalis) i poljskog miša (Apodemus sylvaticus).
U ovom periodu se ne preporučuju hemijske mere zaštite, a RC Kosovska Mitrovica nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja ozimih useva. 5.12.2022
Na području RC Kosovska Mitrovica, na nižim nadmorskim visinama usevi ozime pšenice se nalaze u fazi od 3 do 5 listova razvijeno (BBCH 13-15), a usevi ozimog ječma u fazi do 8 listova razvijeno (BBCH 18). Usevi ozime pšenice na višim nadmorskim visinama se nalaze u fazama od nicanja do razvijena dva lista.
Vizuelnim pregledima useva ozime pšenice i ječma nisu uočeni simptomi biljnih bolesti, dok je prisustvo lisnih vaši registrovano na do 6 % biljaka.
Pregledom nije uočeno prisustvo aktivnih rupa od glodara (poljskog miša – Apodemus sylvaticus i poljske voluharice – Microtus arvalis).
RC Kosovska Mitrovica nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja useva ozime pšenice i ječma. 27.10.2022
Na području rada RC Kosovska Mitrovica na nižim nadmorskim visinima setva ozime pšenice je u toku, dok se usevi iz ranijih rokova setve nalaze u fazi nicanja do faze 1-2 razvijena lista (BBCH 11-12).
Na višim nadmorskim visinama (Babubovica, Kruševo, Graničane, Ostraće, Potkomlje i dr.) setva ozime pšenice se planira u narednom periodu.
Vizuelnim pregledima useva ozime pšenice (lokalitet Grabovac) registrovano je prisustvo jedinki lisnih vaši (Aphididae) na oko 6% biljaka. Prisustvo drugih štetočina i bolesti nije registrovano.
Primena insekticida preporučuje se ukoliko se u početnim fazama razvoja useva pšenice uoči prisustvo lisnih vaši i cikada na preko 10 % biljaka. Za naredni period prognoziraju se visoke temperature za ovo doba godine koje će pogodovati razvoju i povećanju aktivnosti štetnih insekata. Poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje redovan pregled poniklih useva na prisustvo štetočina.
RC Kosovska Mitrovica nastavlja sa praćenjem štetnih organizama u usevima ozime pšenice. 26.10.2022
Na području rada RC Kosovska Mitrovica u okviru kosovsko-mitrovačkog regiona izvršen je zdravstveni pregled merkantilnog kukuruza pred berbu. Vizuelnim pregledom obuhvaćeni su hibridi iz ranih i kasnih grupa zrenja. Monitoring kukuruza je obuhvatio 20 parcela na preko 10 različitih lokaliteta (Grabovac, Srbovac, Vuča, Leposavić, Ibarsko Postenje, Gornje i Donje Jarinje, Rvatska, Beluće, Varage, Zubin Potok i druge).
Monitoring kukuruza je podrazumevao pregled 100 klipova po parceli, radi utvrđivanja prisustva zaraze gljivama iz rodova Fusarium, Aspergillus, Penicillium i Cladosporium, kao i u cilju utvrđivanja oštećenja od ishrane insekata (kukuruzna sovica-Helicoverpa armigera i kukuruzni plamenac-Ostrinia nubilalis).
Vizuelnim pregledima klipova merkantilnog kukuruza utvrđeni su sledeći rezultati:
- Oštećenja od insekata na do 40% klipova;
- prisustvo simptoma gljiva iz roda Fusarium registrovano je na 7-25% klipova;
- prisustvo simptoma gljiva iz roda Aspergillus registrovano je na 0-10% klipova
- prisustvo simptoma gljiva iz roda Penicillium registrovano je na 0-5% klipova;
- prisustvo gljiva iz roda Cladosporium registrovano je na 0-5% klipova;
- prisustvo simptoma kombinovanih oštećenja registrovano je na 1-10% klipova;
30.7.2022
Na području rada RC Kosovska Mitrovica usevi kukuruza se u zavisnosti od hibrida i datuma setve nalaze u fazi vidljiv vrh metlice do faze rana mlečna zrelost (BBCH 52-73).
Vizuelnim pregledima useva kukuruza registrovano je prisustvo položenih jaja druge generacije kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis).
Kukuruzni plamenac (Ostrinia nubilalis) je polifagna štetočina, koja naseljava i pravi štete na oko 225 vrsti biljaka iz različitih familija.
Kukuruzni plamenac prezimljava u stadijumu odrasle gusenice u žetvenim ostacima kukuruza. Kukuruzni plamenac jajna legla najčešće polaže na naličje listova kukuruza i paprike, a ponekad i na klipove i plodove. U toku je let leptira i polaganje jaja II generacije kukuruznog plamenca. Vizuelnim pregledima su registrovana položena jaja na do 3% biljaka semenskog i kukuruza šećerca, dok je kod merkantilnog kukuruza registrovano 7% biljaka sa položenim jajnim leglima ove štetočine. Hemijski tretman se preporučuje kada se na semenskom i kukuruzu šećercu utvrdi prisustvo jajnih legala na 5% biljaka, dok kod merkantilnog kukuruza taj prag iznosi 10% biljaka sa položenim jajnim leglima.
Vizuelnim pregledima useva kukuruza registrovana su i oštećenja od ubušivanja i ishrane larvi prve generacije kukuruznog plamenca.
Oštećenja od kukuruznog plamenca su ulazna mesta za fitopatogene gljive koje sintetišu mikotoksine. Najštetnije su gljive iz roda Aspergillus koje sintetišu aflatoksin, pa na posebnom oprezu trebaju biti potrošači koji kukuruz koriste za ishranu u mlečnom govedarstvu. U sušnim i toplim uslovima kakvi trenutno vladaju, gljive iz roda Aspergillus mogu da proizvode aflatoksine.
Na području rada RC Kosovska Mitrovica u zasadima vinove loze je uočeno prisustvo simptoma na listovima, uzrokovanih napadom lozine lisne grinje šiškarice (Eriophyes vitis).
Procenat inficiranih čokota je oko 3, a infestiranih listova na čokotu je oko 7. Ova štetočina ima tri generacije, a razvoj ove grinje kreće od sredine aprila i završava se do kraja septembra. Imago je crvolikog oblika, bledožute je boje, a prezimljava u ljuspicama vinove loze, a aktivnost imaga kreće sa porastom temperature, preko 15°C.
Prvi i klasični tip simptoma napada je erinoza lišća. Grinje sisaju sokove, pa na naličju lista formiraju udubljenja ispunjena vunastom prevlakom što često može navesti do pogrešnog zaključka da se radi o plamenjači vinove loze. I vunasta prevlaka je takođe ispunjena kolonijom grinja koja je u početku žućkasto-beličastom boje, koja posle postaje ljubičasta ili rđasta. Grinje iz takvih listova prelaze na mlađe delove biljke. Na licu lista dolazi do formiranja bradavičastih izraštaja tamnozelene do crvene poje.
Drugi tip oštećenja se javlja na pupoljcima, gde prezimljava odrasla grinja, izazivajući izumiranje pojedinih pupoljaka i deformaciju lastara u vidu kratkih internodija, formirajući rozetnu u obliku “veštičje metle”. Grinje se u nove zasade mogu preneti zaraženim sadnim materijalom ili kalemljenjem. Treći tip oštećenja je uvijanje lišća, kao posledica sisanja sokova, bez pojave vunaste prevlake.
Kod suzbijanja grinja šiškarica treba obratiti pažnju na intenzitet napada. Ukoliko je intenzitet napada manji, preporučuju se hemijske mere uklanjanja i spaljivanja listova. Ukoliko je intenzitet napada veći, vrši se hemijsko tretiranje fungicidima na bazi sumpora, koji imaju supresivno dejstvo, a tretman treba sprovesti pri temperaturi vazduha od 15 do 28°C. Svakako se preporučuje i zimsko tretiranje s nekim od uljnih insekticida. Lozine grinje imaju i veliki broj prirodnih neprijatelja, posebno predatorskih grinja.
Na području rada RC Kosovska Mitrovica u zasadima vinove loze tokom ove sezone najdominantiji su simptomi pepelnice vinove loze (Uncinula necator) od ekonomski značajnih oboljenja loze.
Na obolelim zeljastim delovima vinove loze dolazi do pojave brašnasto-bele navlake. Zaraženo mlado lišće se deformiše, a cvasti i vrhovi lastara se suše, ređe lišće. Na bobicama u porastu, zaraženo tkivo ispod brašnaste navlake nekrotira i puca. U pukotinama bobica se često vidi seme. Takve bobice se suše ili ih zahvata trulež. Razvijene bobice kada su zaražene ne pucaju, već se na njihovoj površini javljaju mrke, žiličaste nekroze.
Pepelnica se na vinovoj lozi javlja od ranog proleća pa do kraja vegetacionog perioda. Zaraze nastaju i po kišovitom i suvom vremenu. Plahovite kiše mogu da speru oidije (konidije gljive na površini zaraženih biljnih delova u vidu navlake sivo-bele boje) na zemlju i tako umanje zarazu. Povećanju inteziteta zaraza doprinosi promena klimatskih uslova i pojačano đubrenje mineralnim đubrivima. Ova fitopatogena gljiva može da vrši infekcije i bez slobodne vode, pri niskim vrednostima relativne vlažnosti vazduha (čak pri 20% prema literaturnim podacima). U uslovima koji su sve češći kod nas tokom proleća i leta, u uslovima dugih bezkišnih perioda i visokih temperatura, ovaj patogen ima sposobnost da se razvija i zato mu treba posvetiti posebnu pažnju i redovno vršiti hemijske mere zaštite (i kada nema padavina). 30.6.2022
Na području RC Kosovska Mitrovica zasadi malina se nalaze u fazi sazrevanja plodova (BBCH 81-89). Vizuelnim pregledima zasada malina na plodovima je uočeno prisustvo simptoma sive truleži (Botrytis cinerea).
Ovom patogenu najviše pogoduju vlažni i prohladni vremenski uslovi, a naročito tokom cvetanja. Infekcija se ostvareuje u periodu cvetanja i plodonošenja. Kada dođe do zaraze ploda maline karakteristična je pojava sive masa plesni koja se formira na plodovima i koja predstavlja sporonosne organe gljive. Gljiva se brzo širi, pa od jednog zaraženog ploda može se zaraziti čitav rod. U zasadima malina siva trulež može da smanji prinos i do 80%.
Sa zaštitom od ovog patogena počinje se već kada je malina u cvetanju, a završava se pred berbu. Prilikom sprovođenja hemijskih mera zaštite obavezno se treba pridržavati karenci primenjenih preparata. Takođe, treba i koristiti fungicide različitog mehanizma delovanja zato što parazitne gljive bezo steknu otpornost na korišćene fungicide. Od agrotehničkih mera u cilju smanjenja infekcije se preporučuje bolje provetravanje malinjaka, osvetljenosti u redu, kao i primena manjih količina azotnih đubriva.
Na području rada RC Kosovska Mitrovica, usevi paprika na otvorenom se nalaze u fazi 9 i više listova (BBCH 19). Vizulenim pregledima useva paprika registrovana su položena jaja pamukove sovice (Helicoverpa armigera) na pojedinačnim biljkama.
Pamukova (kukuruzna) sovica je izrazito polifagna štetočina, a najveće štete pravina kukuruzu, paprici, paradjzu, boraniji, soji, suncokretu, duvanu ali se pri masovnoj pojavi može registrovati ishrana na skoro svim gajenim biljkama. Gusenice mlađeg razvojnog stupnja skeletiraju lišće dok se starije hrane i generativnim organima. Kod paprika larva se ubušuje u plod i pričinjava štete koje se ne mogu popraviti, takvi plodovi gube tržišnu vrednost, a nakon kiše se napune vodom i trule.
RC Kosovska Mitrovica naastavlja sa praćenjem navedene štetočine. |
|
|
|
|