Na terenu RC Kragujevac ozima strna žita se, u zavisnosti od vremena setve i primenjene agrotehnike nalaze u različitim fazama bokorenja. Pšenica je u fazi od tri do pet stabla vidljivo (BBCH 23-25), dok je ozimi ječam u fazi pet do šest stabla vidljivo (BBCH 25-26)
Vizuelnim pregledom ozimih strnina primećena su oštećenja na lisnoj masi. Opažena pojava nije fitopatološke prirode. Simptomi (na slici) javili su se kao posledica dejstva mraza.
velika slika
Naime, u periodu od 12.02. do 16.02.2021. bilo je nekoliko dana sa mrazom (tabela).
|
Datum i sat |
Temp. vazduha |
Temp. vazduha |
Temp. vazduha |
|
|
srednja (°C) |
max (°C) |
min (°C) |
|
|
|
|
|
|
Čumić (opština Kragujevac) |
12/02/2021 |
-5.85 |
-2.8 |
-9.46 |
|
13/02/2021 |
-7.57 |
-5.8 |
-10 |
|
14/02/2021 |
-4.86 |
-2.68 |
-8.52 |
|
15/02/2021 |
-2.2 |
2.32 |
-5.47 |
|
16/02/2021 |
-1.01 |
5.76 |
-6.47 |
|
|
|
|
|
|
Topola (opština Topola) |
12/02/2021 |
-5.36 |
-2.3 |
-9.25 |
|
13/02/2021 |
-7.14 |
-4.8 |
-10.1 |
|
14/02/2021 |
-4.86 |
-1.52 |
-8.47 |
|
15/02/2021 |
-1.82 |
2.98 |
-5.8 |
|
16/02/2021 |
-1.17 |
5.04 |
-5.36 |
|
|
|
|
|
|
Kusovac (opština Knić) |
12/02/2021 |
-4.44 |
-1.13 |
-8.18 |
|
13/02/2021 |
-6.84 |
-4.91 |
-10.7 |
|
14/02/2021 |
-4.6 |
-2.02 |
-8.52 |
|
15/02/2021 |
-2.08 |
3.14 |
-7.75 |
|
16/02/2021 |
-3.6 |
4.87 |
-11.3 |
|
|
|
|
|
|
Žirovnica (opština Batočina) |
12/02/2021 |
-5.92 |
-3.8 |
-8.64 |
|
13/02/2021 |
-6.93 |
-5.18 |
-9.35 |
|
14/02/2021 |
-5 |
-1.74 |
-8.8 |
|
15/02/2021 |
-2.08 |
2.09 |
-5.35 |
|
16/02/2021 |
-1.04 |
4.82 |
-5.63 |
|
|
|
|
|
|
Lappovo (opština Lapovo) |
12/02/2021 |
-4.79 |
-1.91 |
-8.97 |
|
13/02/2021 |
-6.29 |
-4.13 |
-10.8 |
|
14/02/2021 |
-4.15 |
-0.63 |
-8.47 |
|
15/02/2021 |
-1.48 |
3.43 |
-4.58 |
|
16/02/2021 |
-2.12 |
5.26 |
-8.74 |
|
|
|
|
|
|
Viševac (opština Rača) |
12/02/2021 |
-5.32 |
-2.46 |
-8.68 |
|
13/02/2021 |
-6.67 |
-5.02 |
-9.52 |
|
14/02/2021 |
-4.79 |
-1.68 |
-8.25 |
|
15/02/2021 |
-1.66 |
2.98 |
-4.97 |
|
16/02/2021 |
-1.37 |
4.82 |
-5.75 |
|
|
|
|
|
|
Ranilović (opština Arandjelovac) |
12/02/2021 |
-4.53 |
-0.18 |
-8.3 |
|
13/02/2021 |
-5.8 |
-2.3 |
-8.86 |
|
14/02/2021 |
-4.23 |
0.82 |
-9.18 |
|
15/02/2021 |
-1.63 |
5.43 |
-6.69 |
|
16/02/2021 |
-1.57 |
9.76 |
-8.8 |
Međutim, uvidom u zapise sa AMS utvrđeno je da na dubini zemljišta gde se razvija čvor bokorenja (5-7 cm), temperature nisu prelazile u minus tokom ove godine. Kako pšenica podnosi temperature od -16 do -18 C bez oštećenja na čvoru bokorenja, a ječam od -12 do -15C, jasno je da će se nastala oštećenja vegetativne mase regenerisati zahvaljujući očuvanoj vitalnosti čvora bokorenja. To dalje znači da nije bilo izmrzavanja (uvenuća) biljaka niti proređivanja useva, već je nastao zastoj u fiziološkim procesima porasta i razvoja, što će svakako unekoliko usporiti usvajanje hraniva i tok organogeneze.
Ova pojava došla je kao posledica nedovoljnog procesa kaljenja ovih ozimih biljnih vrsta što se odrazilo na nadzemnu vegetativnu masu, naročito u uslovima golomrazice kojima su usevi bili izloženi u prethodnom periodu. Inače, da je proces kaljenja biljaka protekao normalno, znatno oštriji mrazevi ne bi načinili oštećenja kojima sada svedočimo.