Na terenu RC Kragujevac šljive se nalaze, u zavisnosti od sorte i lokaliteta, u fazama od 30% cvetova otvoreno (BBCH 63) do kraj cvetanja, sve latice otpale (BBCH 69).
Na belim lepljivim klopkama se hvataju šljivine ose - crna i žuta šljivine ose (Hoplocampa minuta, H. flava). U pitanju su štetočine čije suzbijanje je skopčano sa problemima budući da se njihovo štetno dejstvo ispoljava tokom cvetanja kada je inače zabranjena upotreba insekticida zbog aktivnosti polinatora. Stoga su hemijski tretmani preporučljivi tek od perioda precvetavanja zasada.
Obe pomenute štetočine imaju vrlo sličnu biologiju i razviće. Razvijaju po jednu generaciju godišnje, a štetu pričinjavaju larve koje se i suzbijaju. Štetnost se oslikava u činjenici da ženke polažu jaja u cvetne pupoljke a larve uništavaju unutrašnjost plodića. Larva prezimljava u zemljištu a do eklozije dolazi kad se zemljište na dubini od 5 do 10 cm zagreje do temperature od oko 10C.
U tabeli su prikazani podaci koji se odnose na temperature zemljišta sa automatskih meteoroloških stanica raspoređenih po različitim opštinama Šumadijskog upravnog okruga, što je teren koji pokriva RC Kragujevac. Najpre treba reći da do početka aprila temperature zemljišta uglavnom nisu dostizale vrednosi blizu kritične temperature za ekloziju ovih vrsta. Analizom preuzetih podataka, može se zaključiti da su na većini lokacija potrebne temperature nastupile od početka aprila.
Tabela 1
|
datum |
Vinča (opština Topola) |
Čumić (opština Kragujevac) |
Ranilović (opština Aranđelovac) |
D.jarušice (opština Rača) |
Kusovac (opština Knić) |
Lapovo (opština Lapovo) |
Žirovnica (opština Batočina) |
|
|
Temp. zemljišta (sr.) |
|
01/04/2021 |
8.26 |
9.89 |
10.23 |
8.09 |
9.74 |
11.24 |
9.95 |
|
02/04/2021 |
8.73 |
10.4 |
10.98 |
8.71 |
10.23 |
11.66 |
10.74 |
|
03/04/2021 |
8.65 |
9.76 |
10.67 |
8.91 |
9.8 |
10.82 |
10.52 |
|
04/04/2021 |
7.68 |
8.19 |
8.9 |
8.14 |
8.57 |
8.54 |
8.9 |
|
05/04/2021 |
7.53 |
8.34 |
8.78 |
7.96 |
8.94 |
8.89 |
8.21 |
|
06/04/2021 |
7.31 |
8.59 |
8.53 |
8.08 |
8.39 |
8.45 |
8.44 |
|
07/04/2021 |
6.51 |
7.07 |
7.47 |
6.95 |
7.6 |
7.16 |
7.27 |
|
08/04/2021 |
6.11 |
6.58 |
7.15 |
6.33 |
7.15 |
6.83 |
6.5 |
|
09/04/2021 |
6.5 |
7.4 |
7.96 |
6.61 |
7.59 |
7.93 |
6.91 |
|
10/04/2021 |
7.13 |
8.62 |
9.07 |
7.28 |
8.14 |
8.97 |
8.1 |
|
11/04/2021 |
7.89 |
9.61 |
10.05 |
7.84 |
9.03 |
10.28 |
9.22 |
|
12/04/2021 |
9.01 |
10.93 |
10.96 |
8.82 |
10.73 |
12.34 |
10.43 |
|
13/04/2021 |
9.51 |
11.34 |
11.61 |
9.34 |
10.94 |
12.24 |
11.23 |
Nakon pojave, imago polaganje jaja vrši na dostupnim cvetovima, odnosno biljkama koje su u tom trenutku u cvetu. Od toga u kojoj se fenofazi biljka domaćin nalazi u vreme pojave imaga, zavisiće i intenzitet napada. Ukoliko se šljiva u tom trenutku nalazi u punom cvetu, intenzitet napada je najizrazitiji. Ako je ona u fazi bubrenja cvetnih pupoljaka, štetočine će se fokusirati na druge izvore i napad će biti ublažen. S druge srane, ako su šljive u tom momentu u fazi precvetavanja, napad je gotovo savim izbegnut. Dakle, u zavisnosti od toga kad se štetočina pojavi i u kojoj fazi su tada različite sorte šljiva, napad može biti jači ili slabiji u određenom sortimentu.
Tabela 2
|
datum |
fenofaza razvoja |
|
|
|
Stenlej |
Čačanska rana |
|
|
|
|
|
31.03. |
beli baloni/prvi cvetovi otvoreni |
puno cvetanje |
|
|
|
10.04 |
početak cvetanja |
cvetovi se smežuravaju, većina latica opada |
|
|
|
14.04. |
30% cvetanja/
puno cvetanje |
kraj cvetanja, većina latica otpala |
|
|
Analizom podataka iz tabele 2, vidimo da je u vreme pojave imaga ovih štetočina srednje pozni sortiment (Stenlej) bio na početku cvetanja dok je rani (Čačanska rana) bio u punom cvetu. Na kraju dolazimo do zaključka da se ove godine može očekivati intenzivniji napad kod ranijeg sortimenta šljiva pa se poseban oprez preporučuje proizvođačima u čijim zasadima dominiraju takve sorte. Mere zaštite se sprovode u periodu piljenja larvi, a pre njihovog ubušivanja u plodove (pogledati preporuku za zaštitu šljive RC Kragujevac od 16.4.2021.).