29.6.2023
Na području delovanja RC Kikinda usevi kukuruza nalaze se u zavisnosti od rokova setve, hibrida i primenjene agrotehnike u fenofazama razvoja listova; razvijeno 9 i više listova do fenofaze početak porasta stabljike (BBCH 19-31).
Vizuelnim pregledom useva kukuruza registrovano je prisustvo sledećih štetnih insekata:
- imaga žitne pijavice (Lema melanopus) na listovima kukuruza na kojima su registrovana i karakteristična oštećenja usled progrizanja duž lisnih nerava u vidu traka.
 
velika slika velika slika
- prisustvo cikade Reptalus panzeri koja ima jednu generaciju godišnje, a prezimi u stadijumu larve gde se hrane na korenu pšenice. Odrasle jedinke se pojavljuju tokom maja meseca kada prelaze na kukruz. Cikada je poznata kao vektor fitoplazme koja prouzrokuje crvenilo u usevima kukuruza koje se javlja gotovo svake godine u našem regionu u manjem intenzitetu. Pored navedene cikade na listovima je utvrđeno i prisustvo cikade Psammotettix alienus vektora virusa patuljavosti (kržljavosti) pšenice -Wheat Dwart Virus WDV
Reptalus panzeri Psamotettix alienus
 
velika slika velika slika
- lisne vaši (Aphididae) za sada su prisutne u niskom intenzitetu krilate forme vaši. Suvo i toplo vreme pogoduje razvoju pomenutih štetočina, a jako napadnute biljke zaostaju u razvoju, ostaju manje ili više kržljave.
velika slika
- položena jaja pamukove sovice (Helicoverpa armigera) polifagne štetočine koja napada kukuruz, papriku,paradajz boraniju i druge kulture. Larve pomenute štetočine napadaju generativne organe pa se tako ubušuju i u formirani klip kukuruza oštećujući ga pri tome.
- prilikom pregleda na listovima su registrovana i imaga žičara (Elateridae) čije larve spadaju u grupu veoma značajnih štetočina podzemnih organa raznih biljaka naročito okopavina. Larve su polifagne štetočine koje napadaju veliki broj gajenih biljaka i usled njihove aktivnosti pri većoj brojnosti često dolazi do presejavanja useva gde predstavljaju osnovni uzrok nekompletnosti biljnog sklopa.
velika slika
RC Kikinda i u narednom periodu nastavlja da prati zdravstveno stanje u usevima kukuruza i za sada se ne preporučuju hemijske mere zaštite. 26.5.2023
Na području delovanja RC Kikinda usevi kukuruza nalaze se u raličitim fazama razvoja listova u zavisnosti od rokova setve i lokaliteta.
Merkantilni kukuruzi posejani u prvim rokovima setve nalaze se u fenofazi razvoja 5-8 listova (BBCH 15-18).
Semenski kukuruzi se nalaze u fenofazi od 3-5 razvijenih listova (BBCH 13-15).
Vizuelnim pregledom semenskog kukuruza nije registrovano prisustvo položenih jajnih legala kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis) dok je pregledom merkantilnog kukuruza sa naličja lista uočeno položeno jajno leglo pomenute štetočine na 1% biljaka.
U toku je polaganje jaja prve generacije kukuruznog plamenca.
Takođe, prilikom pregleda registrovano je prisustvo vašiju na listovima kukuruza kao i položena jaja štetočina:
- Žitna pijavica (Lema melanopus)
- Sovica gama (Autographa gamma)
 
vaši na kukuruzu Aphididae na listu kukuruza
 
položena jaja žitne pijavice položena jaja gama sovice
Za sada se hemijske mere zaštite ne preporučuju, a RC Kikinda u narednom periodu nastavlja da prati dinamiku polaganja jajnih legala u usevima kukuruza i na vreme će signalizirati poljoprivrednim proizvođačima o vremenu za sprovođenje tretmana u usevima kukuruza. 30.9.2022
Na području delovanja RC Kikinda izvršen je zdravstveni pregled klipova merkantilnog kukuruza pred berbu kasnih hibrida kukuruza.
Rezultati vizuelnih pregleda su prikazani u tabeli:
|
klipovi bez simptoma bolesti i oštećenja od insekata |
7-71% |
|
klipovi sa oštećenjima od insekata |
5-40% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium spp. |
3-17% |
|
klipovi sa simptomima Aspergillus spp. |
1-22% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium spp. |
0-12% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp. |
2-18% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Aspergillus spp. |
1-22% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Penicillium spp. |
1-3% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp.+Aspergillus spp. |
1-7% |
|
klipovi sa simptomima Cladosporium spp. |
1-4% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp.+Penicillium spp. |
1-4% |
Fotografije sa simptomima:
13.9.2022Na području delovanja RC Kikinda izvršen je zdravstveni pregled klipova merkantilnog kukuruza pred berbu ranih hibrida kukuruza.
Rezultati vizuelnih pregleda prikazani su u tabeli:
|
klipovi bez simptoma bolesti i oštećenja od insekata |
3-82% |
|
klipovi sa oštećenjima od insekata klipovi sa oštećenjima od insekata |
11-55% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium spp. |
2-13% |
|
klipovi sa simptomima Aspergillus spp. |
1-13% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium spp. |
0-1% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp. |
3-35% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Aspergillus spp. |
1-3% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Penicillium spp. |
1-5% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp.+Aspergillus spp. |
1-8% |
|
klipovi sa kombinovanim oštećenjima insekti+Fusarium spp.+Penicillium spp. |
1-8% |
Fotografije sa simptomima:
 
Fusarium sp. Penicillium sp.
 
insekti+Aspergillus sp. insekti+Fusarium sp.
larva kukuruznog plamenca 7.7.2022
Na području delovanja RC Kikinda vizuelnim pregledom useva kukuruza registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri.
Cikada Reptalus panzeri je vektor stolbur fitoplazme prouzrokovača bolesti pod nazivom crvenilo kukuruza.
Prezimljava u stadijumu larve na korenu pšenice i ima jednu generacije godišnje. Imago se pojavljuje tokom juna meseca i prelazi na biljke kukuruza gde se ishranjuju floemskim sokovima. Često se sreće i na korovskim biljkama kao što je divlji sirak. Ženke polažu jaja na koren kukuruza i larve se hrane na samom kukuruzu.
Ukoliko se posle kukuruza sprovede setva pšenice larve neometano nastavljaju svoj dalji razvoj na korenu pšenice.
U toku vegetacije simptomi crvenila kukuruza ispoljavaju se na svim delovima biljke, ali je posebno izraženo duž lisnog nerva.
Kukuruz je dominantna biljka vrsta u regionu Kikinde pa se poljoprivrednim proizvođačima preporučuje poštovanje plodoreda odnosno izbegavanje setve pšenice posle kukuruza, jer se na taj način prekida životni ciklus cikade i znatno smanjuje brojnost pomenute štetočine u narednoj godini, a samim tim i rizik od pojave crvenila kukuruza. 25.3.2022
Na području delovanja RC Kikinda očekuje se početak setve kukuruza, koji u našim proizvodnim uslovima predstavlja najznačajniju ratarsku kulturu. Iako je proizvodnja kukuruza ugrožena delovanjem brojnih štetnih insekata kao što su kukuruzni plamenac Ostrinia nubilalis (Lepidoptera:Crambidae), pamukova sovica Helicoverpa armigera (Lepidoptera: Noctuidae), biljne vaši (Hemiptera: Aphididae), štetočina čije se prisustvo svake godine beleži u usevima kukuruza, te uzrokuje značajne ekonomske štete pri gajenju useva u monokulturi je kukuruzna zlatica Diabrotica virgifera (Coleoptera: Chrysomelidae).
Kukuruzna zlatica je štetočina koja je na Evropskom kontinentu prvi put registrovana 1992. godine, dok su se štete i prisustvo ovog insekta na našem podneblju zabeležile tek krajem dvadesetog veka. Odrasle jedinke štetočine su žute do zelenkastožute boje, sa izraženim uzdužnim crnim šarama. Dužina tela adulta varira od 4,2 do 8 mm, pri čemu je za ovu vrstu karakterističan polni dimorfizam. Mužjaci imaju duže antene od ženki, dok ženke karakteriše veći abdomen. Tokom sezone jedna ženka može da položi i do 400 jaja. Jaja su ovalnog oblika, bledožute boje. Štetočina produkuje jednu generaciju godišnje i prezimljava u stadijumu jajeta u zemlji na dubini od 10 do 35 cm, najčešće na parcelama na kojima se gajio kukuruz. U našim uslovima, sredinom maja započinje piljenje larvi, koje prolaze kroz 3 larvena stupnja. Larve pričinjavaju najveće štete pri proizvodnji kukuruza, jer se hrane korenom biljke. Prilikom ubušivanja u koren i stablo kukuruza, larve urokuju specifične simptome, odnosno deformacije korenovog vrata koje se nazivaju "guščiji vrat", po čemu je napad ove štetočine uočljiv i lako prepoznatljiv. Napadnute biljke zaostaju u porastu, venu i suše se. Klipovi oštećenih biljaka slabije razvijaju ili ne razvijaju zrno, što uzrokuje značajno smanjenje prinosa kukuruza.
Pojava prvih imaga najčešće se beleži početkom juna meseca, a masovna pojava se registruje od polovine jula i tokom avgusta meseca. Odrasle jedinke se najpre hrane listovima kukuruza praveći beličaste uzdužne pruge, a zatim u vreme cvetanja polenom i svilom usled čega dolazi do pojave rehuljavih klipova i smanjenja prinosa kukuruza.
Najvažnija mera zaštite od kukuruzne zlatice je plodored. Larve koje se ispile na parceli na kojoj je posejana neka druga kultura, uginjavaju od gladi. Pored polodoreda, eventualne štete od kukuruzne zlatice se mogu smanjiti setvom tolerantnih hibrida sa jačim korenovim sistemom, odnosno pomeranjem datuma setve (rok setve), jer ranija setva kukuruza obezbeđuje razvijanje jačeg korenovog sistema pre nastupanja štetočine.
S obzirom da je plodored elementarna agrotehnička mera pri proizvodnji kukuruza, koja obezbeđuje vrlo efikasnu zaštitu useva od delovanja kukuruzne zlatice, poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje sprovođenje pravilne rotacije useva na istoj parceli u predstojećoj setvi, odnosno strogo izbegavanje setve kukuruza u monokulturi. 23.7.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi kukuruza se u zavisnosti od datuma setve i izbora hibrida nalaze u različitim fazama razvoja i sazrevanja ploda (BBCH 71-85).
Vizuelnim pregledom useva semenskog kukuruza na lokalitetu Kikinda registrovana su položena jaja kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis) i aktivne larve pamukove sovice (Helicoverpa armigera). U toku je početak polaganja jaja II generacije plamenca, a prilikom pregleda listova kukuruza položena jajna legla uočena su na 2% pregledanih biljaka.
Pored sveže položenih jaja ustanovljeno je i prisustvo parazitiranih jajnih legala kukuruznog plamenca. Parazitirana jajna legla plamenca su posledica aktivnosti parazitskih osica iz roda Trichogramma, prirodnih neprijatelja kukuruznog plamenca. Aktivnost ovih osica značajno doprinosi zaštiti kukuruza od štetnih Lepidoptera poput kukuruznog plamenca i pamukove sovice. U prethodnim godinama registrovana je izuzetno visoka aktivnost nativne populacija ovih korisnih insekata, pri čemu je njihov doprinos najviše dolazio do izražaja tokom ovipozicije ženki II i III generacije kukuruznog plamenca, kada se na pojedinim lokalitetima procenat parazitiranih jajnih legala štetočine kretao i do 70%.
S obzirom na nizak intenzitet napada registrovanih štetočina, RC Kikinda za sada ne preporučuje primenu insekticida, ali nastavlja sa monitoringom štetočina u kukuruza i pravovremeno će signalizirati momenat za sprovođenje hemijskog tretmana. 14.7.2021
Na području delovanja RC Kikinda vizuelnim pregledom useva kukuruza registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri.
Cikada je vektor stolbur fitoplazme prouzrokovača bolesti pod nazivom crvenilo kukuruza.
Štetočina ima jednu generaciju godišnje, a prezimljava u stadijumu larve na korenu pšenice. Odrasle jedinke se pojavljuju tokom juna meseca i prelaze na biljke kukuruza na kojima se hrane floemskim sokovima. Polifagna je štetočina i sreće se često i na korovskim biljkama kao što je divlji sirak. Ženke polažu jaja na koren kukuruza, a larve se hrane na samom korenu. Setvom pšenice posle kukuruza larve nastavljaju svoj razvoj dalje na korenu pšenice.
Simptomi crvenila na kukuruzu manifestuju se na svim biljnim delovima, dok je posebno izraženo crvenilo duž lisnog nerva.
Na području delovanja RC Kikinda kukuruz je dominantna gajena biljna vrsta pa se poljoprivrednim proizvođačima preporučuje poštovanje plodoreda, odnosno izbegavanje setve pšenice posle kukuruza jer se na taj način prekida životni ciklus cikade i znatno smanjuje populacija insekata u narednoj godini.
Primena insekticida se ne preporučuje u borbi protiv ove štetočine. 9.6.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi kukuruza se u zavisnosti od datuma setve nalaze u različitim fazama razvoja lista: od razvijeno 5 listova do razvijeno 9 i više listova (BBCH 14-19).
Vizuelnim pregledom useva semenskog kukuruza na lokalitetu Kikinda ustanovljen je početak polaganja jaja I generacije kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis). Pregledom biljaka kukuruza na naličju listova registrovana su sveža jajna legla na 1% preglednih biljaka.
Proizvođačima kukuruza preporučuje se pregled usev merkantilnog kukuruza i kukuruza šećerca u cilju praćenja dinamike polaganja jaja pomenute štetočine. S obzirom na nizak intenzitet napada hemijske mere se za sada ne preporučuju, ali RC Kikinda nastavlja sa praćenjem kukuruznog plamenca i na vreme će signalizirati momenat za sprovođenje hemijskog tretmana. 16.4.2021
Na području delovanja RC Kikinda u narednom periodu očekuje se početak setve kukuruza koji je u našem okrugu dominantna kultura pored pšenice i suncokreta.
U toku 2013. i 2015. godine na pojedinim parcelama pod kukuruzom u monokulturi, registrovani su simptomi oštećenja od kukuruzne zlatice (Diabrotica virgifera).
Kukuruzna zlatica je štetočina čija dužina tela iznosi 4,2-6,8 mm i boje tela žute do zelene. Pipci mužjaka su duži nego kod ženke, dok ženka ima veći abdomen od mužjaka. Jaja su ovalnog oblika bledožute boje.
Štetočina ima jednu generaciju godišnje, a prezimi u stadijumu jajeta u zemljištu na dubini oko 10 cm. Ženka polaže jaja u zemlji na parcelama pod kukuruzom. Piljenje larava odvija se sredinom maja, larve žive u zemljištu i prolaze kroz tri larvena stadijuma. Pojava prvih imaga odvija se početkom juna i prvo se pojavljuju mužjaci ove štetočine.
Glavne štete pričinjavaju larve hraneći se na korenu, korenovim dlačicama, a potom i primarnim korenom. Usled ishrane larvi, vrat korena se povija, dolazi do poleganja biljaka koje dobijaju karakterističan izgled u vidu ,,guščijeg vrata,,.
Imago se hrani listom kukuruza praveći beličaste uzdužne pruge. Takva oštećenja na listu podsećaju na oštećenja koja pravi žitna pijavica (Lema melanopus). U vreme cvetanja kukuruza imago se hrani polenom i svilom usled čega dolazi do pojave rehuljavih klipova i smanjenja prinosa kukuruza.
Navažnija mera u borbi protiv kukuruzne zlatice je PLODORED pa se proizvođačima pri odabiru parcele za kukuruz preporučuje da izbegavaju setvu u monokulturi.
|
|
|
|
|