3.11.2022
Na teritoriji delovanja RC Prokuplje vizuelnim pregledom zasada višanja uočeni su simptomi koji upućuju na bakteriozno izumiranje i rak-rane koje izaziva bakterija Pseudomonas syringe pv. syringae.
Osim višnje, ovaj patogen napada šljivu, trešnju, kajsiju, breskvu i dr.
Simptomi se mogu javiti u vidu sušenja formiranih cvetnih i lisnih pupoljaka. Takvi pupoljci, bilo lisni ili cvetni, se ne otvaraju i dolazi do njihovog izumiranja. Na listu se javljaju vodenaste pege, koje kasnije potamne, nekrotiraju, tkivo unutar njih ispada i list ostaje šupljikast, dok na plodovima dolazi do pojave tamno-zelenih pega, koje kasnije dobijaju mrku boju, nekrotiraju i mogu zahvatiti veću površinu ploda.
Simptomi ove bolesti su najkarakterističniji na kori grana i letorasta, koja se vremenom suši i puca, pri čemu nastaju rak-rane često praćene curenjem smole.
Jači napad ovog patogena može prouzrokovati značajne gubitke u zasadima voćnih vrsta u vidu sušenja i propadanja stabala, samim tim može dovesti i do značajnog smanjenja prinosa.
U cilju zaštite voća od bakterioza od izuzetnog značaja su preventivne mere kontrole, u koje spadaju:
· korišćenje zdravog sadnog materijala prilikom podizanja zasada
· orezivanje, uklanjanje i spaljivanje zaraženih grana van zasada
· dezinfekcija alata za rezidbu
· pravilan izbor parcele, izbalansirano đubrenje, zaštita od mraza tokom jake zime.
U hemijske mere zaštite spada jesenji tretman bakarnim preparatima, kada opadne oko 70% lisne mase u cilju sprečavanja zaraze kroz lisne ožiljke i smanjenja inokuluma u rak-ranama. (
12.5.2022
Vizuelnim pregledom zasada višnje na lokalitetu Gornja Stražava, registrovani su simptomi oštećenja na plodovima od višnjinog surlaša (Rhynchites auratus), kao i prisustvo imaga ove štetočine u niskim brojnostima.
Pored višnje, ova štetočina štete pričinjava i na šljivi.
Višnjin surlaš ima jednu do dve generacije godišnje. Prezimljava u stadijumu larve ili imaga i u zemljištu na dubini do 10 cm. U periodu cvetanja višanja, početkom aprila, odrasle jedinke započinju svoju ishranu. Tokom aprila dolazi do razmnožavanja ove štetočine, a zatim u maju dolazi do kopulacije i polaganja jaja. Ženke jaja polažu na plodove u otvore koje naprave surlicom. Nakon 15 dana nastupa stadijum larve koji traje sve do sazrevanja plodova kada ga napušta i odlazi u zemlju gde prezimljava kao odrasli insekt (imago) ili lutka. Za višljinog surlaša je karakteristično da se oko 50% larvi pretvara u lutku iste godine, a ostatak tek početkom avgusta sledeće godine.
Imago višnjinog surlaša prouzrokuje štete na pupoljcima, cvetu i plodu, dok se larve hrane semenkom i ne pričinjavaju velike gubitke. Napada zelenkaste plodove i prouzrokuje vidljiva oštećenja na njima. Zreli plodovi mogu biti izbušeni sve do koštice i podložni su napadu različitim prouzrokovačima truleži, gube tržišnu vrednost, a pri jačem intezitetu napada može doći i do njihovog prevremenog opadanja.
Ova štetočina se suzbija hemijskim tretmanom odraslih jedinki u toku ishrane nakon prezimljavanja, a pre polaganja jaja u plodove.
Jedna od osnovnih mera preventivnog suzbijanja je obrada zemljišta freziranjem i oranjem tokom zimskog perioda, kao i tretiranje zemljišta insekticidima oko stabala, kako bi se suzbile prezimljujuće forme ove štetočine.
Tenutno se, s obzirom na nizak intenzitet napada ove štetočine, hemijske mere zaštite se ne preporučuju. 31.3.2022
Vizuelnim pregledom zasada višnje na teritoriji Topličkog okruga na lokalitetu Babin Potok, registrovani su simptomi oštećenja na granama i stablu višanja nastali usled ishrane voćnog potkornjaka ( Scolytus rugulosus ).
Ova štetočina prezimljava u stadijumu larve ispod kore napadnutih stabala, u našim uslovima ima dve generacije u toku jedne godine. Imago prve generacije, pojavljuje se u proleće, tokom aprila. Nakon parenja, ženka pravi otvore na kori stabla, buši hodnike i u njima polaže jaja. Ispiljene larve svojom ishranom prave dodatne hodnike, gde se nakon određenog vremena preobraze u lutku. Imago druge generacije se pojavljuje tokom leta, u avgustu i septembru mesecu.
Voćni potkorkanjak najčešće napada oslabljena stabla, stabla oštećena mrazom, gradom i zasade koji se nalaze u blizini šuma. Tokom jula 2021. godine, usled vremenskih nepogoda praćenih gradom, došlo je do oštećenja kore na stablima u zasadu višanja, što može biti posledica pojave ove štetočine.
Napadnuta stabla menjaju boju kore, listovi postaju sitniji ili dolazi do njihovog opadanja, cvetovi se ne razvijaju u potpunosti, dok su plodovi sitniji ili se uopšte ne razvijaju. Nakon izvesnog vremena dolazi do slabljenja cele biljke, kao i njenog sušenja.
Ukoliko se registruju napadnuta stabla ili grane tom štetočinom u zasadima višanja, takve delove biljaka treba mehanički ukloniti iz zasada. Uklonjene biljne delove treba izneti iz voćnjaka i uništiti, kako bi se sprečila pojava i razmnožavanje odraslih jedinki potkornjaka i zaražavanje novih stabala. 15.7.2021
Na teritoriji delovanja RC Prokuplje, u zavisnosti od lokaliteta berba višanja je pri kraju ili je završena.
Vizuelnim pregledom zasada višnje, na lokalitetu u Merovcu, registrovani su simptomi pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jaapii).
Pegavost lista višnje i trešnje je ekonomski veoma značajan patogen u proizvodnji višanja, jer može izazvati prevremeno opadanje lista tokom leta i time uticati na zdravstveno stanje zasada i potencijal za rodnost u narednoj sezoni.
Gljiva prezimljava u opalom lišću i na granama. Primarne infekcije se ostvaruju askosporama tokom proleća, a sekundarno širenje bolesti omogućavaju konidije koje se formiraju na naličju lista u okviru pega, tokom letnjih meseci.
Simptomi se uočavaju u vidu sitnih crveno-ljubičastih pega, a na naličju lista se na mestu pega razvija beličasta prevlaka koju čine kondije gljive. Pege se prvo pojavljuju uz ivicu lista, a kasnije se šire prema sredini. Kad se na jednom listu nalazi veliki broj pega on poprimi crvenkastožutu boju i otpadne.
U toplim i kišnim godinama povoljnim za širenje bolesti već krajem jula i početkom avgusta može doći do potpune defolijacije napadnutih stabala.
Mere suzbijanja uključuju:
· sadnju manje osetljivih sorti;
· uništavanje, zaoravanje i spaljivanje zaraženog opalog lišća;
· primena fungicida u cilju zaštite kako od primarnih infekcija tokom vegetacije tako i od sekundarnih infekcija koje se ostvaruju nakon berbe.
U regionu Prokuplja aktuelna je zaštita višanja od ovog patogena nakon berbe. Mere zaštite pogledati u preporuci od 14.07. 14.6.2021
Na teritoriji delovanja RC Prokuplje zasadi višanja se u zavisnosti od sortimenta nalaze u različitim fazama sazrevanja plodova (BBCH 81-85).
Vizuelnim pregledom zasada višnje registrovano je prisustvo imaga žilogriza (Capnodis tenebrionis) na granama voćaka u niskom procentu napada.
Ova štetočina uglavnom napada koštičavo voće, najviše trešnju i višnju, a može se naći i na šljivi, kajsiji, breskvi i bademu.
Žilogriz pripada grupi tvrdokrilaca, crne je boje, bez sjaja. Prezimljava kao imago ili kao larva, plitko u zemlji ili ispod lišća. Sa listanjem biljaka, prelazi na koštičavo voće gde se hrani listovima i lisnim peteljkama. Nakon parenja ženka polaže jaja na donji deo stabla ili na zemljište oko stabla. Nakon piljenja, larve se ubušuju u zoni korenovog vrata i korena.
Žilogrizu za razvoj odgovaraju uslovi povišenih temperatura vazduha i manjak padavina.
Ova štetočina je od izuzetnog značaja za Toplički okrug. U poslednjih nekoliko godina, zbog pojave napuštenih zasada višnje, kao i zbog povoljnih klimatskih uslova, ova štetočina se umnožila na našem području i pričinjava velike štete, pogotovo u zasadima višnje gde se ne sprovode redovne mere zaštite.
U cilju zaštite zasada višnje, kao i ostalog koštičavog voća od pomenute štetočine, poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje da primene skup svih raspoloživih mera borbe:
· Ne podizati nove zasade na parceli na kojoj je iskrčen voćnjak najmanje 3-5 godina
· Češća površinska obrada i navodnjavanje zemljišta utiče na smanjenje broja populacije
· Otresanje imaga sa stabla i mehaničko sakupljanje odraslih jedinki
· Postavljanje lovnih klopki (posude svetlijh boja) u koje treba usuti malo voćnog soka.
· Prekrivanje zemljišta oko stabla crnom PVC folijom u cilju sprečavanja polaganja jaja
· Uklanjanje i spaljivanje zaraženih stabala
· Za sadnju koristiti nezaraženi sadni materijal. |
|
|
|
|