10.6.2023
Na području delovanja RC Sombor usevi suncokreta se nalaze u fenofazi razvoja listova (BBCH 14-18).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo biljaka sa simptomima plamenjače (Plasmopara helianthi).
velika slika
velika slika
Samonikle zaražene biljke ili sistemično zaražene biljke su kržljave sa skraćenim internodijama i zadebljalim stablom. Njihovo lišće je mozaično, a na naličju se formira gusta bela navlaka konidiofora i konidija gljive. Glavice na obolelim biljkama su sitne, s uspravnim položajem i šturim semenom.
Najvažnija mera kojom se smanjuje rizik od pojave plamenjače je poštovanje plodoreda (6-7 godina), kao i setva tolerantnih hibrida.
Trenutni vremenski uslovi su veoma pogodni za infekciju pa ukoliko se na parcelama uoči prisustvo biljaka sa sistemičnim zarazama (kao na slikama), preporuka je da se takve biljke uklone i iznesu sa parcele a kod osetljivih hibrida preporučuje se i primena fungicida koji u sebi imaju aktivnu materiju propamokarb-hidrohlorid uz još neki kontaktni fungicid. 29.8.2022
Na području delovanja RC Sombor usevi suncokreta se u zavisnosti od vremena setve, sortimenta i lokaliteta nalaze u različitim fazama sazrevanja, dok je na pojedinim parcelama na delu Telečke visoravni (lokaliteti Riđica, Stanišić, Aleksa Šantić) žetva suncokreta u toku.
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo simptoma sledećih bolesti:
 
velika slika velika slika
Simptomi ove bolesti javljaju se na svim nadzemnim delovima biljke u vidu pega različitog oblika i veličine. Pege na listu su okruglaste, s koncentričnim krugovima, svetlomrke do tamnomrke boje. U centru pega se javljaju sitne nekrotične tačke tamnije boje koje su mesto prodiranja parazita. Na stablu se javljaju izdužene eliptične pege različite veličine, tamnomrke boje. U uslovima jakih zaraza čitavo stablo može da bude zahvaćeno.
 
velika slika velika slika
Simptomi crne pegavosti ispoljavaju se od cvetanja do kraja vegetacije i mogu se javiti na listu, lisnim drškama, stablu i glavicama. Crna pegavost se prvo javlja na donjem, najstarijem lišću u vidu pega, nepravilnog oblika i veličine. Na lisnim drškama se češće ispoljava te zbog ovoga vrlo često dolazi i do prevremenog opadanja lišća. Na stablu su simptomi najuočljiviji. Na mestu spoja lisne drške sa stablom javljaju se okruglaste, eliptične krupne pege crne boje. Pege se vremenom povećevaju, spajaju i pretsnasto zahvataju stablo. U slučaju jačih zaraza biljke prinudno sazrevaju ili venu i uginjavaju.
 
velika slika velika slika
Početni simptomi ove bolesti se javljaju na lišću i stablu donjih delova biljaka, obično posle cvetanja. Na ivicama starijeg lišća javljaju se pojedinačne mrke pege. Na zahvaćenom lišću nekroza tkiva se širi duž glavnih lisnih nerava do lisne drške. U slučaju jačeg napada lišće se suši i propada. Najuočljiviji simptomi su na na stablu. Pege se javljaju na donjim delovima stabla, na mestima gde je nasađena lisna drška. Pege su u početku sitne, ali se kasnije povećavaju i postaju mrke i eliptične. Centralni delovi nastalih pega postaju sivi, a ivična tkiva mrka. Usled jače zaraze može doći i do lomljenja i poleganja biljaka.
Za sve navedene tj. registrovane bolesti u usevima suncokreta je zajedničko da se reproduktivni organi gljiva nalaze u zemljištu i da su vitalni nekoliko godina.
Najvažnija mera kontrole sprečavanja pojave bolesti u suncokretu je plodored tj. suncokret treba gajiti na istoj parceli tek posle 5 godina. Kao predusevi preporučuju se pšenica i kukuruz, dok setvu suncokreta treba izbegavati nakon gajenja uljanih kultura (soja i uljana repica) i leguminoza (lucerka, grašak). Pored plodoreda, u ostale mere kontrole spadaja i setva sertifikovanog semena, optimalna gustina setve, izbalansirana upotreba azotnih đubriva, setva manje osetljivih hibrida i dr. 29.6.2022
Na području delovanja RC Sombor suncokret se nalazi u fenofazi –od početka do punog cvetanja (BBCH 61-65).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo imaga rutave bube (Tropinota hirta) na glavicama suncokreta.
 
velika slika velika slika
Rutava buba ima jednu generaciju godišnje i prezimljava kao odrasla jedinka u zemlji na dubini do 10 cm. Po izlasku iz zemlje prvo naseljava maslačak ,a kasnije se seli na uljanu repicu, krušku, jabuku, trešnju i dr. Imago rutave bube je dobar letač. Najaktivniji je u najtoplijem delu dana, u periodu od 10-16h.
Oštećuje cvetne pupoljke i cvetove. U cvetu stradaju prašnici i tučkovi što remeti proces oplodnje koji je u toku.
Pored imaga rutave bube, u cvetu suncokreta su prisutne i pčele.
Primena insekticida zbog prisustva pčela i drugih polinatora nije dozvoljena! 13.3.2020
Na području delovanja RC Sombor, u toku su pripreme za setvu suncokreta.
Suncokret je kultura koja se svake godine nalazi u proizvodnji, pogotovo na gornjem agroekološkom regionu somborske regije.
Najznačajnije bolesti koje prate proizvodnju suncokreta su:
plamenjača suncokreta -Plasmopara helianthi,
bela trulež - Sclerotinia sclerotiorum,
pegavosti (sivo mrka pegavost suncokreta - Phomopsis helianthi, mrka pegavosti - Alternaria helianthi, crna pegavost suncokreta - Phoma macdonaldi).
S obzirom da se reproduktivni organi gljiva nalaze u zemljištu i da su vitalni nekoliko godina, u povoljnim vremenskim uslovima može doći do njihove aktivacije i ostvarenja infekcije u osetljivim fazama za razvoj suncokreta. Pored bolesti, u usevima suncokreta prisutna je i parazitna cvetnica (Orobanche spp) .
Najvažniji način kontrole pojave bolesti u suncokretu je plodored tj. suncokret gajiti na istoj parceli tek posle 5 godina. Kao predusevi preporučuju se pšenica i kukuruz, dok setvu suncokreta treba izbegavati nakon gajenja uljanih kultura (soja i uljana repica) i leguminoza (lucerka, grašak). Pored plodoreda, u ostale mere kontrole spadaju setva tretiranog semena, gustina setve, količina unetih hraniva, setva manje osetljivih hibrida i dr.
7.9.2019
Na području deovanja RC Sombor, u toku je žetva suncokreta (BBCH 99).
Vizuelnim pregledom useva suncokreta registrovano je prisustvo simptoma:
· mrke pegavosti suncokreta (Alternaria helianthi)
Simptomi mrke pegavosti suncokreta, na listovima, registrovani su na do 20% biljaka, dok su simptomi na glavama suncokreta uočeni na pojedinačnim biljkama.
· sivo mrke pegavosti suncokreta (Phomopsis helianthi)
Simptomi sivo mrke pegavosti suncokreta su registrovani na 80 % biljaka, dok se procenat napadnute biljne površine kreće do 20.
velika slika
· bele truleži ( Sclerotinia sclerotiorum)
Na pojedinačnim biljkama je registrovano prisustvo simptoma bele truleži. Simptomi su registrovani samo na prizemnom delu stabla.
velika slika
· crna pegavost suncokreta (Phoma macdonaldi)
Simptomi ovog patogena registrovani su na stablu i u zoni oko spojnog mesta sa lisnom drškom na do 80% biljaka. Procenat napadnute biljne površine kreće se do 20.
velika slika
· volovod (Orobanche cumana)
Ova parazitna cvetnica registrovana je na do 1% biljaka.
velika slika
Najvažniji način kontrole pojave bolesti u suncokretu je plodored tj. suncokret gajiti na istoj parceli tek posle 4 godine. Kao predusevi preporučuju se pšenica i kukuruz, dok setvu sunokreta treba izbegavati nakon gajenja uljanih kultura (soja i uljana repica) i leguminoza (lucerka, grašak). Pored plodoreda, u ostale mere kontrole, spadaju različite agrotehničke mere kao što su rok setve, setva tretiranog semena, gustina setve, količina unetih hraniva, setva manje osetljivih hibrida i dr. 28.8.2015
Na području delovanja RC Sombor , u toku je žetva suncokreta.
Vizuelnim pregledom useva suncokreta , registrovali smo prisustvo:
simptoma crne pegavosti suncokreta (prouz.Phoma macdonaldi)
velika slika
-simptoma sivomrke pegavosti stabla suncokreta (prouz. Phomopsis spp)
velika slika
.simptoma bele truleži –na korenu (prouz.Sclerotinia sclerotiorum)
velika slika
velika slika
-biljaka volovoda.parazitne cvetnice Orobanche cumana
30.6.2012
Na području delovanja RC Sombor, na punktu Kljajićevo ,vizuelnim pregledima je uočeno prisustvo parazitne cvetnice Orobanche sp. na suncokretu. Na pregledanim parcelama suncokret se nalazi u fenofazi 62 po BBCH skali ( puno cvetanje).
Na onim parcelama na kojima je utvrđeno prisustvo ove parazitne cvetnice ne bi trebalo sledeće godine planirati setvu suncokreta.
Volovod |
|
|
|
|